Een huis erven op Planeet Frankrijk

Nederland en Frankrijk staan al sinds de oorlog (meestal) zij aan zij in de EU. Nog eens 150 jaar eerder drukte Napoleon zijn stempel op onze rechts­syste­men en bovendien kennen we allebei het zogenoemde Latijnse notariaat. Logisch dat je als gewone sterveling veronderstelt dat het Franse erfrecht ook niet zoveel zal afwijken van het Nederlandse.

Ja, er zijn overeenkomsten, en uitvindingen als de Europese Erfrechtverordening maken het al een stuk eenvoudiger. Maar ‘the devil is in the detail’ en dat kan voor nare verrassingen zorgen als het aankomt op het (ver)erven van een Frans vakantiehuis en de latere verkoop daarvan.

Grote kans dat u als Nederlander stuit op een muur van onbegrip bij instanties zoals verzekeraars en de belastingdienst. En ook het Franse notariaat is niet beroemd om zijn klantgerichtheid, of zijn begrip voor het feit dat het er in andere landen nu eenmaal anders aan toegaat dan in Frankrijk. Het (meestal wederzijdse) gebrek aan talenkennis maakt de cocktail compleet.

Daarom wat aandachtspunten voor als u erfgenaam bent. Of beter nog (want voorkomen is beter en goedkoper dan genezen!) als u ooit een Frans huis zult nalaten.

• De Franse woning valt onder de Franse wet. Logisch, als je beseft dat hij onwrikbaar met de Franse bodem verbonden is. Dit heeft civielrechtelijke implicaties (wie kan aanspraak maken op de woning) zowel als fiscaalrechtelijke (denk aan erfbelasting).
• Erft u een woning in Frankrijk, zal er dus een Franse notaris aan te pas moeten komen. Wordt dat vergeten, leidt het onherroepelijk tot een probleem bij een latere verkoop aan een derde, al is dat vele jaren later. Sterker nog: hoe later, des groter de kans op complicaties.
• De Franse notaris stelt de aangifte erfbelasting op. De eventuele erfbelasting moet, via de notaris, worden voldaan tegelijk met het indienen van de aangifte.
• Woonde de erflater in Frankrijk, moet binnen 6 maanden na het overlijden aangifte erfbelasting worden gedaan. In geval van een vakantiewoning waarvan de eigenaar in Nederland woonde, geldt een termijn van 12 maanden.
• Wordt de termijn van twaalf maanden niet gerespecteerd, verbeuren de erven een boete van 10% over het verschuldigde bedrag plus 0,4% rente per maand.
• Tot slot enig goed nieuws: gehuwden en geregistreerd partners zijn voor 100% vrijgesteld van Franse erfbelasting. Eigen kinderen genieten ieder een vrijstelling van 100.000 euro per ouder per kind. Dat is flinke hoger dan in Nederland. Let wel: niet-bloedverwanten betalen 60% erfbelasting, zonder enige vrijstelling.

Het laatste waarop je zit te wachten na een overlijden, is het moeten regelen van de papierwinkel. Toch is het onvermijdelijk en juist daarom is het goed te weten dat er ook voor ‘Frankrijk’ iemand is die ter zake kundig is.

Deze column verscheen ook in het
magazine Leven in Frankrijk, voorjaar 2022

← Kopen, verhuren: twee korte updates Death and taxes →