Het vererven van een Frans huis (deel 2, slot)

Dit artikeltje verscheen (in licht aangepaste vorm) ook in het magazine Leven in Frankrijk, najaar 2022.

In deel 1 wees ik op het belang van tijdige actie na het overlijden van een dierbare, die (mede-)eigenaar was van Frans onroerend goed. Verwar tijdig alstublieft niet met ‘overhaast’ want natuurlijk moet de eerste schok verwerkt worden.

Als de overledene in Nederland woonde, althans niet in Frankrijk, dan moet de Franse nalatenschap worden afgewikkeld binnen twaalf maanden na het overlijden. Dat lijkt ruim maar vaak blijkt dat er veel moet worden uitgezocht en kan die tijd hard nodig zijn. Afgewikkeld wil zeggen dat de aangifte erfbelasting én de eventuele betaling moeten zijn gedaan. Woonde de overledene in Frankrijk, geldt een termijn van zes maanden. Overschrijding van de termijn leidt in beginsel tot een boete à 10% van het te betalen bedrag, plus heffingsrente à 0,2% per maand, gerekend over de verschuldigde erfbelasting*.

Het begeleiden van de afwikkeling van de Franse nalatenschap begint met het lezen van de relevante documenten zoals – voor zover die gemaakt werden, de Nederlandse en Franse testamenten. Deze eerste stap is essentieel omdat bijvoorbeeld moeten worden bepaald of het Franse dan wel het Nederlandse erfrecht van toepassing is, of het Nederlandse testament een ongedaanmaking van de wettelijke verdeling bevat (dat moet dan binnen drie maanden na het overlijden gebeuren), of dat er een donation entre epoux is gedaan; een schenking van het Franse onroerend goed naar Frans recht.

Soms is niet duidelijk wat de erfenis eigenlijk omvat, bijvoorbeeld wanneer de nabestaanden niet veel contact meer hadden met de overledene. Wat is het (oude) huis eigenlijk waard? Zijn er schulden? Dan zou moeten worden overwogen, de nalatenschap “beneficiair” te aanvaarden. In dat geval zal eerst worden nagegaan of de schulden de baten niet overstijgen. Besef dan wel dat u zich nog geen theelepel uit de erfenis mag toe-eigenen. Doet u dat wel dan aanvaardt u direct de hele nalatenschap, dus ook de eventuele torenhoge schulden.

Naast het regelen van het ingewikkelde papierwerk rond de eigendom van het huis, dient vaak ook nog een rijtje Franse instanties te worden benaderd. Denk aan de bank, verzekeraar, energiemaatschappij en eventueel een accountant, wanneer een SCI moet worden geliquideerd. Als de overledene in Frankrijk woonde, moeten mogelijk ook de werkgever, uitkerings- of pensioeninstelling worden benaderd. Sommige nabestaanden kunnen deze minder complexe maar wel tijdrovende klussen zelf klaren, vooral na goede instructie van iemand die weet ‘wie, wat en waar’.

Ik hoop u dat u na het lezen van deze twee delen niet denkt dat een Franse erfenis steevast een hoop sores oplevert. Natuurlijk is het niet altijd eenvoudig maar wie tijdig een adviseur raadpleegt die verstand heeft van zowel de Franse als de Nederlandse wetgeving, bespaart zich zeker veel tijd, stress en niet zelden ook veel geld.

*) Blijkt uit de aangifte dat er géén erfbelasting verschuldigd is, wordt ook geen boete geheven. Maar pas op: dit ontslaat u zeker niet van de verplichting om aangifte te doen.

← Het (ver)erven van een Frans huis – deel 1 van 2